Byłem naocznym świadkiem katastrofy Liberatora nad Zygodowicami. Bardzo dobrze pamiętam to wydarzenie. Dzień był bezchmurny. Znad Bachowskiego Lasu nadleciała w szyku eskadra srebrzystych samolotów kierując się na wschód, z lekkim odchyleniem na kierunek południowy. Wokół jednego z samolotów jaśniała ognista poświata. Był w ogniu. To nieprawda, że ten samolot
został zestrzelony nad Zygodowicami. On jedynie nad tą wsią uległ katastrofie a bezspornie trafiony był wcześniej. Zresztą ani w Zygodowicach ani w
najbliższej okolicy nie było artylerii przeciwlotnicze j. Jedynie nad Zygodowicami lotnicy płonącego samolotu zaczęli spadać na spadochronach i słychać było strzały. Prawdopodobnie do opadających lotników strzelali niemieccy żołnierze, dozorujący Polaków kopiących wtedy w okolicy Zygodowic okopy. Tak przynajmniej interpretowano te odgłosy. Nieco wcześniej samolot wypadł z szyku i rozpadał się w powietrzu. Poszczególne części Liberatora runęły we wschodniej części wsi Zygodowice oraz na przygraniczny teren Tłuczani. Obserwowałem tę katastrofę z ojcem i sąsiadami moich rodziców i pamiętam ją bardo dokładnie.
Nie sądzę, abym był jedynym naocznym, jeszcze żyjącym świadkiem tej katastrofy.
Mroźny styczeń 1945 roku. Front przemieszczał się przez Zygodowice. W poszczególnych domach mieszkalnych, także w naszym domu, kwaterowali żołnierze Czerwonej Armii. Pewnego poranka zmroził mnie, 7 letniego chłopca, widok poległych, zmasakrowanych żołnierzy radzieckich, chwilowo zebranych przy stodole sąsiada. Wiele lat potem oglądałem całkowicie zaniedbane mogiły Rosjan na cmentarzu wojskowym w Wadowicach. Gdzieniegdzie trudny do odczytania napis: „Alosza l. 20”. Państwo Polskie jakie stworzono nam po II wojnie światowej „zawdzięczamy” w równej mierze Związkowi Radzieckiemu jak i USA i Anglii. To prezydent USA F. D. Roosevelt uważał, że układając ład powojenny USA nie mogą kierować się interesem Polaków. Premierowi W. Sikorskiemu mówił całkiem co innego. To Anglikom „zawdzięczamy” linię G. Curzona na wschodzie a Stalinowi zawdzięczamy zachodnią granicę na Odrze i Nysie. Oczywiście nie należy zapominać np. o Katyniu. To Amerykanie traktują nas cynicznie wysyłając (tak jak Napoleon) naszych żołnierzy na ich wojenki, sprzedając nam przestarzałe F16, lekceważąc offset, odmawiając wiz. Zbyt dużo koniunkturalizm u w naszych działaniach. Do przemian ustrojowych w 1989 r. na miejscu pochówku amerykańskich lotników rosły pokrzywy na 2 metry wysokości. Dobrze, że obecnie są ludzie nie zapominający o poległych na naszym terenie kilkunastu Amerykanach, ale Rosjan zginęło kilkuset. Oburzamy się na incydenty wokół Cmentarza Orląt, naszych bohaterów a wrogów dla Ukraińców. Czy można porównać Cmentarz Orląt z cmentarzem żołnierzy radzieckich w Wadowicach? Najwyższy czas, abyśmy przestali klękać przed kimkolwiek a zaczęli odnosić się z szacunkiem do własnych, samodzielnych dokonań, których wciąż tak niewiele, zmuszających do liczenia się z naszym narodem i naszym państwem. Jednocześnie jeżeli będziemy szanować dokonania innych, nawet naszych wrogów, to i wrogowie będą nas traktować z szacunkiem.
Bolesław Kot