Komentarz polityczny: czwarta sesja Rady Miejskiej

Opublikowano: 31 grudnia 2010, 13:55

Co działo się na czwartej, budżetowej sesji Rady Miasta opisuje Radny Mateusz Klinowski.

Uchwała budżetowa jest najważniejszą uchwałą Rady Miejskiej. Określa ona kwoty pieniężne, jakie do dyspozycji ma Burmistrz na realizację zadań Gminy. Poświęcona uchwaleniu budżetu sesja miała miejsce wczoraj w Kaczynie, w nowej strażnicy OSP i w bajkowej scenerii przyprószonych śniegiem okolicznych lasów. Przebieg samej sesji bajkowy już nie był, a cierpliwość urzędników miejskich, w tym Burmistrza, wystawiona została na próbę. Wszystko za sprawą tych kilku radnych, którzy do serca wzięli sobie zapisy ustawy o samorządzie gminnym oraz regulamin i postanowili rzetelnie podejść do zagadnień budżetowych. Jak również stanowić głos wyborców w tej jakże ważnej debacie.

Sesja trwała więc długo – prawie 5 godzin. Po raz kolejny radni rządzącej koalicji PiS-Wspólny Dom-PO stanowili jednolity blok milczącego poparcia, manifestując tym samym brak zainteresowania problematyką budżetową. Głos zabierali wyłącznie przedstawiciele tzw. LEWICY (korzystając z zabawnego określenia Marcina Płaszczycy), czyli (uwaga!) PO-Wspólny Dom-SLD. Celowo posługuję się tutaj skrótami oznaczającymi przynależność do komitetów, aby pokazać bezsens przywiązywania wagi do „partyjnych barw” radnych. Szczególnie jaskrawo widać to w przypadku PO, która choć dysponuje w radzie 5 mandatami, nie jest w stanie zawiązać własnego klubu. Najwyraźniej części radnych z PO bliżej jest do PiS. Co ciekawe, sytuacja taka wydaje się satysfakcjonować lidera lokalnej Platformy – Stanisława Kotarbę.

Podziały w Radzie Miejskiej nie mają więc charakteru partyjnego, ideologicznego, co może i dobrze, ale sprowadzają się do spraw banalniejszych – mamy w Wadowicach grupę radnych aktywnych, starających się zapracować na zawrotną kwotę 700 zł diety i pozostałych, głosujących zgodnie, ale o dziwo stroniących od dyskusji (w jaki sposób bierze się więc ta zgodność? czy radni przesyłają sobie w czasie obrad jakieś sygnały, których nie dostrzegamy?).

INTERPELACJE

Na wstępie plus należy się Przewodniczącemu Rady – Zdzisław Szczur tym razem dostosował porządek obrad do zapisów regulaminu i przewidział miejsce na interpelacje. Te dotyczyły szeregu spraw bieżących o różnym stopniu szczegółowości. Trzeba przyznać, że choć podejmowano tematy dla Gminy ważne, w dyskusji udział brali jedynie radni LEWICY / OPOZYCJI. Reszta rajców przebiegiem sesji wydawała się znudzona, czy wręcz zniecierpliwiona. Tym, którzy na początku protestowali (najgłośniej Józef Cholewka), uciekając się nawet do personalnych docinek, dla uspokojenia przywołałem zapisy regulaminu i ustawy o samorządzie gminnym, gdzie mowa jest o sposobie sprawowania mandatu i obowiązkach radnych. Poskutkowało.

Pierwszy głos zabrał Henryk Odrozek, który pytał o szereg spraw, m.in. transmisje obrad Rady, zakres rzekomo prowadzonych z mieszkańcami konsultacji społecznych w sprawie projektu zagospodarowania Rynku, wodociągi i kanalizację na prawym brzegu rz. Skawy, ścieżki rowerowe, pozyskiwanie środków unijnych czy nawet wadowickie kremówki reklamowane w telewizji. Interpelacje te miały sens i mogły prowadzić do ciekawej dyskusji. Z pewnością cześć z nich stanie się podstawą do dalszych prac w komisjach Rady.

Gdy nadeszła moja kolej, zapytałem przede wszystkim o sposób działania Straży Miejskiej (ilość ukaranych osób, wysokość mandatów) w stosunku do właścicieli posesji zaniedbujących obowiązek odśnieżania chodników i likwidacji nawisów na dachach. Pytanie to było wynikiem mojego zdziwienia z niskiego standardu odśnieżania w mieście i powszechnego lekceważenia prawa (podobnie w przypadku zakazu palenia w lokalach). Przedświąteczna odwilż stanowiła nie lada wyzwanie dla każdego, kto chciał poruszać się piechotą po mieście. Co komuś, kto jak ja przyzwyczajony już jest „wygód” zachodniej cywilizacji, mogło wydać się skandalem.

Odpowiedź Komendanta Straży Miejskiej czeka na mnie na piśmie i z pewnością o niej poinformuję. Burmistrz dodała, że preferuje przyjazne miasto, gdzie łamiących prawo nie od razu traktuje się karą (stąd pewnie niski pułap mandatów zakładany w budżecie przez Straż Miejską – 10 tys. zł za cały rok!). Dodałem, że przyjazne miasto to raczej takie, gdzie nikt nie łamie sobie nogi lub ręki idąc oblodzonym chodnikiem, albo nie ginie od spadającej sopli.

Kolejne moje zapytanie dotyczyło odwiecznego problemu wodociągu dla Wysokiej. Postanowiłem wejść nieco w buty reprezentującego tą część naszej Gminy radnego A. Gałuszki i upomnieć się o mieszkańców sporej miejscowości nadal czerpiących wodę ze studni. Usłyszeliśmy odpowiedź, że realizacja wodociągu nastąpi niezwłocznie po skanalizowaniu Wysokiej. Realny termin: koniec 2012 rok, o ile dobrze zapamiętałem.

Pytałem również o brak konkursu architektonicznego na projekt rynku, ścieżki rowerowe w mieście, brak dostosowania centrum do potrzeb niepełnosprawnych i rowerzystów. Zgłosiłem wniosek o rejestrację audiowizualną obrad oraz udostępnianie protokołów rady w wersji elektronicznej.

Paweł Janas pytał o Zaskawie i problem systematycznych podtopień. Andrzej Petek poruszył zaś wstydliwy problem braku współpracy pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową a Gminą. Udzielona przez Burmistrza odpowiedź była, przyznam, dość zdumiewająca (Gmina nie zamierza ułatwiać Spółdzielni zakupu działki umożliwiającej kontynuację budowy bloków mieszkalnych, bo działka ta, położona na Niwach, jest „niezwykle atrakcyjna”).

Na tym zakończyły się interpelacje i przeszliśmy do debaty nad budżetem. Warto sięgnąć do protokołu z obrad, bowiem już dawno w Wadowicach nie toczyła się tak ożywiona, choć ograniczona do wąskiego grona radnych, dyskusja na tematy dla naszej społeczności istotne.

BUDŻET

W samym budżecie wielkich niespodzianek nie ma, ale dobrze jest znać kilka liczb. Gmina wyda ogółem ok. 95 mln złotych. Znaczny odsetek tej kwoty stanowią dotacje celowe np. ze środków budżetu państwa. Ale na przykład samych dochodów majątkowych z dzierżawy i najmu Gmina spodziewa się pozyskać ponad 2 mln zł. Z tytułu użytkowania wieczystego: 360 tys. Duże to kwoty, czy małe? To zależy. Gdyby radni wiedzieli, jakiego rodzaju nieruchomości oddane są w dzierżawę, najem, użytkowanie, moglibyśmy to jakoś ocenić. Bez tych informacji niewiele można powiedzieć.

Sytuacja powtarza się w przypadku wielu innych pozycji budżetowych – nie sposób ocenić ich racjonalności, gdyż struktura wydatków nie jest znana. Do projektu uchwały nie dołączono bowiem kompletu wyjaśnień. Widocznie w poprzednich latach każdy z radnych był omnibusem, albo zwyczajnie miał te informacje w nosie. Co prawda o wszystko można było zapytać skarbniczkę Gminy na komisjach, ale nie każdy uczestniczył w każdej z nich. Zbiorcze zestawienia struktury wydatków byłoby więc przed komisjami jak najbardziej na miejscu.

Z ciekawostek, Gmina wybuduje tylko jeden blok częściowo z mieszkaniami socjalnymi na Karmelickiej za 2.4 mln zł, przebuduje budynek MOPS za 2.2 mln. Zakupi Romskim rodzinom dwa mieszkania za 150 tys. i jedno mieszkanie za 180 tys. Domyślam się, że już nie Romom. Jednocześnie Gmina planuje pozbyć się aż 15 lokali komunalnych za łączną kwotę (!!!) 150 tys.

Zapytałem, jaka logika czai się za tak daleko idącą bonifikatą i pozbywaniem się za bezcen lokali komunalnych już w dyspozycji miasta, a kupowaniem nowych? Odpowiedź Burmistrza nie do końca była jasna – chodzi o historyczną sprawiedliwość wymierzaną starym lokatorom, którzy wreszcie mogą poczuć się gospodarzami na swoim.

1.6 mln zainkasuje bez wątpienia najlepiej działająca w naszej gminie instytucja miejska – Centrum Kultury. Ale już Biblioteka, słynąca głównie ze słabego księgozbioru i powtarzających się wystaw papieskich, otrzyma aż 1.1 mln zł. Pomijając koszt obsługi kredytu zostaje 650 tys. zł. Jednak na zakup książek ze środków gminnych biblioteka zamierza przeznaczyć jedynie 36 tys.! Czy zatem głównym obciążeniem są etaty? Radni o takie rzeczy nie pytają. A szkoda, bo właśnie na tym polega zarządzanie Gminą i z tego warto rozliczać ograny wykonawcze.

Podobnie rzecz wygląda na przykładzie krytej pływalni – ta jednostka budżetowa planuje przychód w wysokości 2.4 mln zł i prawie identyczne wydatki. W jaki sposób ocenić racjonalność gospodarowania nią, jeśli nie znamy struktury wydatków? Ile zarabia dyrekcja, ile jest na basenie etatów? Czy basen również prowadzi działania promocyjne, etc.? Tego nie wiemy. Możemy dowiedzieć się więcej na własną rękę, ale kto z radnych ma czas chodzić po kolejnych wydziałach urzędu?

Inny przykład – kupujemy komputery za 80 tys. Ile? Jakie? Poprosiłem o dokładne dane i mogłem z czystym sumieniem zgodzić się z tą kwotą. Jeszcze inna rubryka – promocja gminy. Dokładne badanie pokazało, że wizyty specjalnych gości kosztują nas tylko 18 tys. (ponad 1 tys. miesięcznie), ale już materiały promocyjne (np. oszałamiająca strona internetowa i filiżanki) to już 94 tys.! Dekoracja miasta to 14 tys., ale Wadowicki Sam Smak i Dzień Kasztana to 70 tys.! Tajemnicza „współ-organizacja przedsięwzięć promocyjnych” to prawie 50 tys. Współpraca z miastami partnerskimi (wizyty?) zamyka się w kwocie 80 tys., czyli ok. 6 tys. miesięcznie. Chcemy mieć taką promocję Gminy za takie pieniądze? Może lepiej byłoby przeznaczyć te kwoty na niedofinansowany Reggae Most czy nieistniejący już Rock Most? A promocję zlecić Informacji Turystycznej do spółki z WCK? To pytania na przyszłość.

Ok. 240 tys. zł kosztować ma nas nasza Rada. To niewielka cena za powszechną zgodę. Za to aż 760 tys. wydamy na walkę z alkoholizmem, 60 tys. na zwalczanie narkomanii. Pieniądze te idą do organizacji pozarządowych realizujących zlecane przez Gminę zadania. Prawdopodobnie niewielu z radnych ma pojęcie, co się z tymi środkami dokładnie dzieje. A i obywatelom skutki tych działań jakoś nie rzucają się w oczy.

Z dotacji na sport zastanawia udział piłki nożnej – prawie 400 tys. przeznaczamy tylko i wyłącznie na tą dyscyplinę w wydaniu dzieci i młodzieży. Następna w kolejności siatkówka dostaje 92 tys., pływanie 53 tys. Ale już tenis stołowy 30 tys. Organizatorzy imprez sportowych mogą się starać o 50 tys., tyle samo organizatorzy imprez kulturalnych. Ale już dożywanie ubogich to tylko 120 tys. Schronienie dla bezdomnych i chorych – 56 tys.!

Póki co, w naszej Gminie nie doczekaliśmy się drugiego Grzegorza Laty, mamy za to sporą populację ludzi zmarginalizowanych, zamieszkujących koczowisko obok dawnego wysypiska śmieci. W tym kontekście zaprezentowany podział wydatków nie wydaje się zbyt racjonalny.

Na deser jeszcze jedna ciekawostka – koszt fajerwerków sylwestrowych to ponad 9 tys. złotych. Dokładnie tyle zaplanowała pozyskać Straż Miejska z tytułu nakładanych mandatów przez cały rok. To 100 mandatów po 100 zł! Jesteśmy doprawdy śmieszną gminą. A może tylko „przyjaznym miastem”.

***

Podsumowując, budżet w znacznej mierze skonstruowany został w oparciu o decyzje poprzedniej Rady. Aktualni radni nie mieli szans wpłynąć na jego zawartość. Nie zmienia to jednak faktu, że mieli szansę wiele się o nim dowiedzieć. A przede wszystkim ustalić, co kryje się za poszczególnymi pozycjami i cyframi. W przypadku wielu pozycji udało mi się uzyskać potrzebne informacje – urzędnicy ochoczo się nimi dzielili. Niestety, jak już wspomniałem, do projektu ustawy budżetowej nie dołączono pakietu pełnych danych, które pozwoliłyby rzetelnie ocenić poszczególne pozycje budżetu i podjąć przemyślaną decyzję odnośnie jego poparcia, lub odrzucenia. Dlatego wstrzymałem się od głosu. Pomijać podobnie myślących radnych SLD – Janinę Kamińską i Andrzeja Petka, pozostali członkowie Rady takich dylematów nie mieli. Ciekaw jestem, na ile są w stanie przedstawić swoim wyborcom strukturę wydatków Gminy i uzasadnić ich wysokość. Zachęcam do sprawdzenia we własnym zakresie.

Złożyłem też wniosek, aby w przyszłości dostarczano radnym komplet informacji (struktura wydatków w ramach kwot) do uchwały budżetowej, a nie jedynie sam projekt jej treści. Bez tego, przynajmniej mnie, trudno wyobrazić sobie odpowiedzialne piastowanie mandatu.

Na koniec zajęliśmy się jeszcze dwoma dość ważnymi sprawami. Uchwaliliśmy wynagrodzenie Burmistrza, które wynosić będzie nieco ponad 12 tys. brutto miesięcznie. Rada postanowiła również sprzedać nieruchomość na rogu Gimnazjalnej i Barskiej. Wokół tej uchwały rozgorzała ciekawa dyskusja. Więcej wkrótce prawdopodobnie dowiecie się Państwo w osobnym artykule na ten temat.

Wadowice24

W ramach postscriptum kilka uwag na temat sprawozdania, które ukazało się na łamach portalu Wadowice24. Mój kolega Marcin Płaszczyca, najwyraźniej rozczarowany swoim wynikiem w wyborach do powiatu, doszukuje się podobnych emocji i u mnie. Wcześniej węszył lewicowy spisek, dziś moją wnikliwą ocenę budżetu traktuje jako objaw niespełnienia. Rzekomo na skutek przegranej w wyborach na przewodniczącego Rady. Marcin powoli wyrasta na czołowego psychologa Rady, ale jego dziennikarskie zdolności i pryncypia wyraźnie słabną – w relacji z sesji zabrakło wielu istotnych szczegółów. Analiza budżetu jest pobieżna, skupia się na zapowiedziach przyszłych sukcesów. Interpelacje w ogóle gdzieś umknęły, jakby ich w ogóle nie było. Relację z wymiany myśli pomiędzy mną a Józefem Cholewką również uważam za zmanipulowaną. Wreszcie, Marcin twierdzi, że do Rady wprowadziły mnie głosy wyborców komitetu Ewy Filipiak i dlatego w ogóle nie powinienem recenzować działań burmistrza, co rzekomo ma status obyczaju. Dowodzi tym samym niezrozumienia, na czym polega mandat radnego i funkcja burmistrza miasta. A i uwaga o głosach też nie do końca jest trafna – to głosy wyborców moich dawnych nauczycieli Marii Zadory oraz Michała Obiegło zapewniły mi mandat. Oraz bezpośrednie poparcie 133 wyborców, którzy w większości na Ewę Filipiak nie głosowali.

(Radny Mateusz Klinowski)